Teknoloji Bağımlılığı Nedir? Tehlikeleri Nelerdir?

İnternet bağımlılığı ve teknoloji bağımlılığı…Herkesin dilinde bugünlerde bu iki kavram var. Bağımlılık kelimesi çoğu zaman olumsuz olarak kullanılır. Teknoloji bağımlılığında da durum aynıdır.

Teknoloji bağımlılığın etkilerini ve ne olduğunu bu yazımızda sizlere anlatmaya çalışacağız. Öncelikle teknoloji bağımlılığının tanımı ile başlayalım.

Teknoloji Bağımlılığı Nedir?

Teknoloji bağımlılığı nedir sorusunun cevabı aslında oldukça basit. Teknolojik aletlerin ve ürünlerin gereğinden fazla kullanılması.

Peki ama hayatımızın her alanında bizlere kolaylık sağlayan teknolojinin ne gibi zararı olabilir?

“Azı karar, çoğu zarar” atasözü aslında teknoloji bağımlılığının zararını anlatmaya tek başına bile yetiyor. Ancak biz yine de konuyu geniş bir perspektiften ele alalım.

Aslında sorun teknolojinin aşırı derecede kullanılması değildir. İnsan yapısı gereği birçok unsurun bir arada bulunması ile mutlu, huzurlu ve verimli olur. Yani insanın fizyolojik ve psikolojik yapısından denge vardır. Bu denge bozulduğu zaman, iç çatışmalar ve vücut genelinde sağlık sorunları başlar.

Herhangi bir şeyin aşırı derecede yapılması ya da kullanılması, insan doğasına aykırıdır. Mesela her gün sadece ekmek yiyen bir insan, bir süre sonra hasta olur. Çünkü vücudun ihtiyacı olan diğer besinleri almamıştır.

Her gün aynı kişilerle görüştüğümüzde sıkılırız. Hayatımızda farklılık ve değişiklik isteriz. Sürekli çalışan bir insan bir süre sonra hasta olur. Sadece fizyolojik olarak değil, psikolojik olarak da…

Teknoloji bağımlılığında da durum böyledir. Çevremizdeki insanlara baktığımızda cep telefonlarını ellerinden düşürmüyorlar. Çocuklarımız biz engel olmasak, 24 saat cep telefonu ya da tabletlerde oyun oynuyorlar.

Teknoloji Bağımlılığı Nedenleri

Dünyada teknoloji bağımlılığı ülkemizden farklı değildir. Bazı ülkelerde biraz fazla olabilir. Ancak sonuç aynıdır.

Bizi bu kadar bağlayacak teknoloji de ne var da, bağımlılık yaratıyor ve teknolojik aletlerden vazgeçemiyoruz? Konuyu sadece bilgisayar ve cep telefonuna indirgemek doğru olmaz. Diğer teknolojik aletlerin kullanımında da bağımlılık söz konusudur.

Hayatımızın bu kadar içinde olan teknoloji neden bağımlılık yapıyor, maddeler halinde sıralayalım:

• Ne yazık ki sosyal ilişkilerde iyi olamayan toplumlarda, teknoloji bağımlığı daha fazladır. İnsan ilişkilerinin sağlıklı olamaması, teknolojiyi birçok insan için sığınacak liman yapmaktadır.
• Aile içi problemlerin olması.
• İnsanların teknolojiyi nasıl kullanmaları gerektiğini bilmemeleri.
• Akademik başarının düşük olması.
• İyi bir eğitim alınamaması.
• Aşağılık kompleksinin insanları arayışa sürüklemesi.
• Kendini değersiz hissetme ve bunun sonucunda, teknoloji sayesinde kendini olduğundan daha iyi gösterme çabaları.
• Teknolojinin sağladığı kolaylığa ve rahatlığa alışma. Özellikle bu konu oldukça önemlidir. Mesela eskiden insanlar birçok yere yürüyerek giderelerdi. Otomobilin icadından sonra, bakkala bile otomobil ile gider olduk. Aynı şekilde ev işlerinin çoğunun eskiden elle yapılması, ancak teknolojik cihazlardan çıktıktan sonra birçok işin kolaylaştığı gerçektir. Bu durum ise insanları büyük oranda tembelliğe itmiştir.
• İnsanların kendilerini daha iyi ifade edebilmeleri. Görünümünden dolayı fiziksel ortamda kabul görmeyen insanlar, sanal ortamda başka bir isim ve profil resmi altında düşündüklerini daha iyi ifade edebilmektedir.

Aslında daha çok neden sıralanabilir. Ancak bizim burada gördüğümüz en önemli neden, insanların hayatını kolaylaştırmasıdır. Hayatın bu kadar kolaylaşması ise hayatta aslında bizim için değerli olan unsurların değersiz hale gelmesidir.

Teknoloji Bağımlılığı Zararları

Teknoloji bağımlılığı ile ilgili yazılar hep aynı şeyi söyler. Teknolojinin aşırısı kesinlikle zararlıdır.

Teknolojinin zararlarını aşağıda maddeler halinde sıralayalım:

• Yalnızca birkaç dakika denilip, saatlerce zaman harcamak.
• Zamanın verimli kullanılamaması.
• Teknolojik aletlerin aşırı derecede kullanılması sonucunda fiziksel rahatsızlıkların ortaya çıkması.
• Aşırı kullanım sonucunda, yaşam için gerekli olanlardan ödün verilmesi. Mesela yemek öğünlerinin atlanması, derslerin yapılmaması ve önemli randevuların kaçırılması gibi.
• Teknolojik aletlerden uzak kalındığında, gergin ve huzursuz hissetmek.
• İnsani duyarlılığın kaybolması.
• Sahte tavırların artması.
• Yalan söylemenin artması.
• Gözlerin yanması ve aşırı derecede yorulması.
• Beden duruşunda bozukluk.
• Boyun ve vücudun diğer kaslarına ağrı ve sertleşme.
• El bölgesine uyuşukluk hissetme.
• Akademik başarısızlık.
• Uyku bozukluklarının baş göstermesi.
• Fiziksel aktivitelerin azalması.
• Kişisel, ailevi ve eğitim hayatında sorunların baş göstermesi.

Görüldüğü gibi teknoloji bağımlılığının zararları oldukça fazla. Hatta diyebiliriz ki bizi insan yapan özelliklerin birçoğu teknoloji bağımlılığı yüzünden kaybolmaktadır.

Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Önlenir?

Teknoloji bağımlılığı makale çalışmalarında, bağımlılığın nasıl önlenmesi gerektiğine dair birçok bilgi yer alır.

Ancak bize göre işin özü iradedir. Yani her türlü bağımlılığın üstesinden gelmenin en etkili yolu, insanlara verilen en değerli hediyeyi yani iradeyi kullanmaktır.

Teknoloji bağımlılığı afiş çalışmalarında da hep iradeye vurgu yapıldığı görülebilir.

İradeye yardımcı olmak adına, teknolojik ürünlerden uzak kalmak gerekir. Mesela bakkala arabayla gitmek yerine, yürüyerek gidilebilir.

Ev temizliğinde her zaman kullanılan elektrikli süpürge yerine çalı süpürgesi kullanılabilir. Tabi ki bunun ölçüsünü en iyi siz ayarlayabilirsiniz.

İnternette tanıştığınız kişilerle sohbet etmek yerine, kafe ya da benzeri yerlerde yeni insanlarla tanışılabilir.

Ödevlerin internet üzerinden her zaman yapılmasına gerek yoktur. Çoğu zaman araştırmaların kütüphane de yapılması daha yararlı olabilir.

İnternet kullanımına sınırlama getirilebilir.

Yazma alışkanlığı kazanılarak, bağımlığın üstesinden gelinebilir. Yapmayı çok isteyip de zaman bulamadığınız faaliyetleri deftere yazarak, bağımlılığın etkilerini azaltabilirsiniz. Aslında bu yöntem en çok bilinen ve eskiden beri uygulanan yönlendirme biçimidir.

Çocuklarınızda bağımlılığı önlemek daha kolaydır. Eğer siz etkili bir biçimde onları yönlendirirseniz, zamanla bağımlılıktan kurtulduklarını görebilirsiniz. Çocuklar genelde ailelerini rol model alırlar. Onlara yapma dediklerinizi sizin de yapmamanız gerekir. Teknoloji bağımlılığı çocuklarda ancak bu şekilde önlenebilir.

Teknoloji Bağımlılığı ile İlgili Sorular

Aşağıda sıralayacağımız, teknoloji bağımlılığı ile ilgili sorular sayesinde, ne kadar bağımlı olduğunuzu öğrenebilirsiniz.

• Yemeğinizi bilgisayar ya da televizyon karşısında mı yiyorsunuz?
• Günde kaç saat internet kullanıyorsunuz?
• Tablet, cep telefonu ya da diz üstü bilgisayarla tuvalete giriyor musunuz?
• Sosyal medya hesaplarınızı gün içerisinde kaç defa kontrol ediyorsunuz?
• İnternette bir mesaj gönderdikten sonra, sayfayı yenileyip, mesajın gelip gelmediğini kontrol ediyor musunuz?
• Alacağınız her üründe mutlaka internet üzerinden araştırma yapıyor musunuz?
• İnternette edindiğiniz bilgileri, günlük yaşantınızda uyguluyor musunuz?
• Elinizin altında daima taşıdığınız en az iki teknolojik cihaz var mı?
• Sokağın hemen başında bulunan markete yürüyerek mi yoksa arabayla mı gidiyorsunuz?
• Teknolojik cihazlarınızı sıklıkla şarj ediyor musunuz?
• İnternette öğrendiğiniz kısaltmaları günlük yaşamınızda da kullanıyor musunuz?
• Kitap okuma sıklığınız nedir?
• En son ne zaman arkadaş gurubunuzla bir araya geldiniz?
• Aile üyeleri ile sohbet ediyor musunuz?
• Aile üyelerinizden herhangi birisi en son ne yaptı biliyor musunuz?
• Kişisel hijyeninize ne kadar zaman ayırıyorsunuz?
• Düzenli olarak spor yapıyor musunuz?

Soruları çoğaltmak mümkündür. Ancak yukarıda sizlere sıraladığımız soruları kendinize sorduğunuzda, aslında teknolojiye ne kadar bağımlı olduğunuzu ya da olmadığınızı görebileceksiniz.

Dünya’da Teknoloji Bağımlılığı

Dünya genelinde insanlar günlerinin 2 saatini sosyal medya platformlarında geçiriyorlar.

Özellikle genç nüfus zamanının 9 saatini sosyal medyada harcıyor.

Yapılan araştırmada dünyada 210 milyon kişi internet bağımlısı olarak tespit edilmiştir.

Dünyadaki insanların %71’i cep telefonlarıyla uyuyor.

Dünya nüfusunun %50’si araç kullanırken sosyal medya hesaplarını kontrol ediyor.

Dünya genelinde her gün 1,40 milyar kişi Facebook hesabına giriş yapıyor.

Dünyada otomobil bağımlılığı %60 seviyelerindedir. En çok otomobil bağımlısı ülkeler Amerika başta olmak üzere 3. Dünya ülkeleridir.

Teknoloji bağımlılığı resmi rakamlara göre ülkemizde, diğer dünya ülkelerine göre daha azdır.

İnternet Bağımlılığı Nedir?

Teknoloji bağımlılığı kompozisyon çalışmalarında, çarpıcı internet bağımlılığı bilgileri yer almaktadır. İnternet bağımlılığı; başta sosyal medya mecraları olmak üzere, internet üzerinde yer alan sitelerin gereğinden fazla ziyaret edilmesi ve internet ortamında çok fazla zaman harcanması olarak tanımlanabilir.

Tabi ki genç nüfus günümüzde internet ortamında günün önemli bir kısmını oyun oynayarak geçirmektedir.

İnternet Bağımlılığı Çözüm Önerileri

Eğer siz de ya da çevrenizde internet kullanımından dolayı aşağıdaki belirtiler gözlemleniyorsa, bu başlık altında vereceğimiz bilgileri dikkatli bir şekilde okumanızı öneriyoruz.

• İletişim problemi yaşıyorsanız,
• Gününüzün çoğu internet başında geçiyorsa,
• Sürekli bir baş ağrısı çekiyorsanız,
• Gözleriniz sulanıyor ve yanıyorsa,
• Omuz ve kulunç bölgelerinizde ve el bileklerinizde uyuşma ve ağrı durumu hiç bitmiyorsa,
• Uyku sorununuz varsa,
• Sürekli depresyon hali içerisindeyseniz,
• Saldırganlık ve asabiyet belirtileri gösteriyorsanız,

Üzgünüz ancak siz, internet bağımlısısınız.

Peki bu bağımlılıktan nasıl kurtulursunuz?

Sizler için yaptığımız araştırmaların sonuçlarını maddeler halinde aşağıda sıralıyoruz.

• Gün içerisinde mutlaka yürüyüş yapın.
• Kahvaltı ve diğer öğünleri ailenizle ya da arkadaşlarınızla yapın.
• İnternet kullanmanıza olanak sağlayan teknolojik cihazları kapatın ya da fişini çekin.
• Kitap okuyun.
• Çevrenizde bulunan park ve yeşil alanlarda yürüyüş yapın.
• Aile bireylerinizle ve arkadaşlarınızla yüz yüze konuşun.
• Farklı aktiviteler yapın ve bu aktivitelere önem verin.
• Günlük olarak mutlaka spor yapın.
• Düşüncelerinizi yönlendirin. Aklınızdan bir süre interneti çıkarın.

Bağımlılıktan kurtulmanın en etkili yolu iradedir. Şöyle bir örnek verelim: birçok insan sigara bağımlılığından şikayet eder. Bağımlılıktan kurtulmak adına, kliniğe giderler, denemedikleri ilaç ve ürün kalmaz. Sonunda ise sigarayı ancak, gerçekten karar verdiklerinde bırakabilirler.

Teknoloji bağımlılığı slogan olarak “Teknolojiyi kullan, kendini kullandırma” bu sloganı sizler için buraya bırakalım.

İnternet içinde “İnternete bağlı ol, bağımlı olma!” sloganını tekrarlamış olalım.

Bol sporlu ve kitaplı günler dileyerek yazımıza burada son noktayı koyalım.